شاید تا همین 10 سال پیش تبلیغات در زندگی روزمره مردم جایگاه مناسبی داشتند. تعدادشان کمتر بود و افراد برای آنها زمان صرف میکردند.
اما امروز چطور؟ تبلیغات دنیای ما را اشباع کرده است. در راهِ رفتن به محل کار، در وب گردی، در تلویزیون، در کوچه و خیابان، در تلفن همراه و حتی در سینما هم تبلیغات وجود دارند.
این حجم از تبلیغات واقعا باعث آزار است و انسان ها به چیزی که برای آنها آزار دهنده باشد توجه نمیکنند. اما در هر حال کسب و کار ها در این دنیای پر رقابت نیاز به تبلیغات دارند. پس راه حل چیست؟
راه حل تبلیغات خلاقانه است. به عنوان یک راه برای ایجاد چنین تبلیغاتی استفاده از گیمیفیکیشن است. البته گیمیفیکیشن تنها در تبلیغات کاربرد ندارد و گستره آن بسیار وسیع تر است.
با استفاده از گیمیفیکیشن، یک کمپین تبلیغاتی به خوبی میتواند به هدف اصلی خود، که جلب نظر مخاطب و درگیر کردن آن است برسد. در ادامه به آموزش گیمیفیکیشن برای شما میپردازیم:
گیمیفیکیشن چیست؟
در فرهنگ نامه فارسی به آن اسامی مختلفی نسبت داده اند، بازی سازی، بازی کاری و… اما ما برای توضیح دادن اسامی اینجا نیستیم. ما قرار است به صورت ساده، شما را با “مفهوم گیمیفیکیشن” آشنا کنیم:
به طور کلی انسان ها عاشق بازی هستند. در اوقات فراغت خود به دنبال بازی ها هستند و هر کدام به نوبه خود از یک نوع بازی لذت میبرند.
حال چطور میشود اگر از این علاقه وافر جامعه به بازی و سرگرمی در جهت رسیدن به خواسته های بازاریابی و مارکتنیگ استفاده کنیم؟
این دقیقا یک تعریف ساده برای گیمیفیکیشن در قالب سؤال بود. گیمیفیکیشن به معنای استفاده از “ویژگی های” بازی و سرگرمی برای مخاطبان، در جهت رسیدن به یک یا چند هدفِ بازاریابی است.
با استفاده از گیمیفیکیشن در این دنیای اشباع از تبلیغات، نه تنها میتوان تبلیغ خود را به دید مخاطبان رساند، بلکه میتوان به خوبی آن را تا انتها و تا زمان رسیدن به هدف در چرخه کمپین تبلیغاتی خود نگه داشت.
برای استفاده از ویژگی های بازی در تبلیغات، باید به خوبی با مفهوم بازی آشنا باشیم
بازی چیست؟
به طور ثابت بازی ها دارای چند مرحله یا ویژگی هستند:
- قوائد و قوانین بازی
- کسب امتیاز
- برد و باخت
- پاداش
البته موارد دیگری چون رقابت و … نیز میتواند به آن اضافه شود.
در یک بازی باید تمامی موارد گفته شدی طوری در کنار هم قرار بگیرند که در نهایت علاوه بر ایجاد حس هیجان، باعث ایجاد لذت در فرد یا افراد انجام دهنده آن شود.
در گیمیفیکیشن باید چکار کنیم؟
در ابتدا باید هدف از راه اندازی گیمیفیکیشن را تعیین کنیم. همانطور که میدانید هر کمپین تبلیغاتی دارای یک یا چند هدف مشخص است. هدف هایی چون:
- برند سازی
- افزایش اعتماد مخاطب به برند
- فرهنگ سازی جهت استفاده از محصول یا خدمت
- افزایش فروش
- افزایش مخاطب
- تبدیل مخاطب به خریدار
- تبدیل خریدار به مشتری
- ایجاد بازاریابی ویروسی
- و…
با توجه به اهدافی که در یک کمپین بازاریابی تعیین میشود، ممکن است تحقق قسمتی از اهداف یا تمامی آن را به یک گیمیفیکیشن محول کنند. حال با توجه به هدفی که به گیمیفیکیشن محول شده است، آن را با استفاده از مراحل یک بازی که در بالا توضیح داده شد طراحی میکنیم.
گیمیفیکیشن میتواند دقیقا همانند یک بازی باشد و مخاطب در زمان مشاهده آن کاملا متوجه شود که با یک بازی روبرو است و یا میتواند به صورت مخفیانه به سرگرم کردن مخاطب بپردازد و دقیقا مخاطب را متوجه این موضوع نکند که او در گیر یک بازی کاری یا گیمیفیکیشن شده است.
برای درک بهتر این موضوع بک مثال میزنیم:
مثال عملی گیمیفیکیشن
به طور مثال در سایت مدیریو، متخصصان بازاریابی قصد دارند تا با ایجاد یک کمپین بازاریابی، به افزایش فروش محصول خود، ((فراشاپ)) بپردازند.
این کمپین از اجزای مختلفی تشکل شده، مانند:
- جذب مخاطب هدفمند
- دریافت لید (شماره تلفن یا ایمیل) مخاطب
- شناساندن محصول
- متقائد کردن مخاطب به خرید محصول
در این بین،
- جذب مخاطب را به عهده بازاریابی محتوا و تولید محتوا میگذاریم.
- در یافت لید را به گیمیفیکیشن واگذار میکنیم
- شناساندن محصول و متقائد کردن مخاطب به خرید را نیز بر عهده کارشناسان فروش
به این صورت از گیمیفیکیشن در یک کمپین تبلیغاتی با اهداف مشخص استفاده میشود.
تا اینجا هدف گیمیفیکیشن در این کمپین مشخص شده است. از اینجا به بعد باید به طراحی بازی بپردازیم
طراحی گیمیفیکیشن
تا اینجا هدفی که قرار است با استفاده از گیمیفیکیشن به آن برسیم را تعیین کردیم. برای طراحی آن به سراغ ویژگی های بازی میرویم و از آن برای ساخت گیمیفیکیشن کمک میگیریم.
هدف ما در این گیمیفیکیشن دریافت یک سرنخ یا لید از مخاطب است. با توجه به اینکه محصول ما قیمت بالایی دارد و برای هرکسی مناسب نیست، سرنخی که ما میخواهیم از مخاطب دریافت کنیم، شماره تلفن او است.
چطور با استفاده از گیمیفیکیشن از مخاطب لید دریافت کنیم؟
در سطح وب مطمئنا نمونه این گیمیفیکیشن را دیده اید. صفحاتی که به صورت ناگهانی برای شما باز میشوند و از شما درخواست میکنند با دادن شماره همراه خود، گردونه شانس را بچرخانید و برنده یکی از هدایای نوشته شده روی آن شوید.
اگر به ویژگی های بازی که در ابتدا گفته شد نگاهی بیندازید، با توجه به آن ها شاید نتوان نام بازی گردونه شانس را به طور واقعی گیمیفیکیشن گذاشت. ما نیز میتوانیم برای رسیدن به هدف خود از چنین موردی استفاده کنیم اما بهتر است به طراحی یک نمونه واقعی از گیمیفیکیشن بپردازیم.
سیستمی که ما برای این کمپین در نظر گرفتیم به این صورت است:
میدانیم که وظیفه جذب مخاطب به عهده محتوای سایت است. زمانی که جذب مخاطب توسط محتوا انجام شود، مطمئنا مخاطب دقیقا همان مخاطبی است که ما مد نظر داریم زیرا ما از بازاریابی درونگرا استفاده کرده و مخاطب هدف خود را جذب کرده ایم. پس تا اینجا مخاطب خود را میشناسیم.
مقاله یا مقالاتی که مخاطب را جذب میکند باید به خوبی او را تا انتهای مقاله با متن جذاب خود همراهی کند. ما تصمیم گرفتیم تا درابتدای مقاله به مخاطبان خود وجود یک بازی در انتهای صفحه را اطلاع دهیم و گیمیفیکیشن مد نظر خود را در انتهای مقالات مربوطه قرار دهیم.
اما گیمیفیکیشن ما چه بود؟ یک سیستم پرسش و پاسخ و امتیاز دهی.
در انتهای مقالات خود یک فیلد قرار دادیم و با متن بزرگ و خوانا عبارت روبرو را روی آن تایپ کردیم:
“فقط به 5 سؤال جواب بده و هدیه 200 هزار تومانی برنده شو”
این سیستم گیمیفیکیشن به این صورت بود که 5 سؤال از متن مقاله در آن وجود داشت و در اصل 5 مرحله داشت.
برای افرادی که به مرحله آخر برسند، یک هدیه دانلودی به ارزش 200 هزار تومان قرار داده شده بود. این هدیه یک محصول آموزشی بودکه با توجه به مخاطبان ما که با علایق آنها آشنا هستیم ساخته شده بود.
مراحل یک و دو دارای دو سؤال بسیار آسان بودند که هر شخصی بتواند به آن جواب دهد. مرحله 3 و 4 دارای سؤالات نسبتا سخت بود و در مرحله 5، یک سؤال بسیار سخت وجود داشت.
مخاطب پس از وارد شدن به این گیمیفیکیشن و پاسخ دادن به سؤالات، در انتها برای دریافت لینکِ هدیه دانلودی در تلفن همراه خود، باید شماره همراه خود را وارد میکرد.
البته در صورتی که مخاطب در مرحله 3 و یا 4 بازنده میشد نیز پیشنهاد یک هدیه دانلودی دیگر به ارزش 50 هزار تومان به او میشد که برای دریافت آن نیز باید شماره تلفن همراه خود را وارد کند. در پایین فیلد دعوت کننده به بازی نیز اسامی آخرین مخاطبانی که در این بازی پرسش و پاسخ شرکت کرده بودند را قرار دادیم.
اگر به ویژگی های گفته شده برای یک بازی دقت کنید میبینید سیستم گیمیفیکیشن طراحی شده در بالا، دارای تمامی این ویژگی ها بود:
دارای قوائد و قوانین، سیستم امتیاز دهی بر اساس مرحله، برد و باخت و در نهایت پاداش. همینطور وجود نام افرادی که قبلا در این بازی شرکت کرده و امتیازی که کسب کرده اند، علاوه بر افزایش قدرت جذب، باعث ایجاد حس رقابت در مخاطبان ما میشد.
ما با استفاده از این سیستم، به هدف خود که دریافت شماره تلفن های این افراد بود رسیدیم و ادامه کمپین به کارشناسان فروش محول میشد.
کاربرد های دیگر گیمیفیکیشن
در ابتدای مقاله گفته شد که یکی از کاربرد های گیمیفیکیشن در سیستم های بازاریابی است. اما اگر بخواهیم دقیق تر نگاه کنیم، گیمیفیکیشن کاربرد های بسیار گسترده تری دارد و نمیتوان آن را صرفا در بازاریابی و مارکتینگ خلاصه کرد.
در ادامه چند نمونه استفاده از گیمیفیکیشن در موارد مختلف را برای شما مثال میزنیم:
گیمیفیکیشن در کار
نمونه این گیمیفیکیشن را در شرکت های بزرگی میبینید. به طور مثال یک شرکت طراحی سایت که با تعیین کردن تعداد فروش برای بازاریابان خود، یک هدیه چند میلیونی تومانی را برای نفر اولی که این تعداد از محصول را به فروش برساند، در نظر میگیرد.
در این حالت هدف فروش بیشتر محصولات است، رقابت، برد و باخت و پاداش نیز وجود دارند و در نهایت به رسیدن صاحب کسب و کار به هدف خود کمک میکنند.
گیمیفیکیشن در بازی
نمونه این مثال را میتوانید در بازی محبوب clash of clans دید. در این بازی رقابت به شدت احساس میشود، کسب و امتیاز و برد و باخت وجود دارد و در نهایت شرکت سازنده به فروش gem یا الماس به کاربران که هدف خود است میرسد. شاید تصور کنید که این یک بازی است. اما اگر دقت کنید در اصل خود بازی کلاش، قسمتی از این گیمیفیکیشن است نه تمامی آن.
گیمیفیکیشن در سایت
سایت های پرسش و پاسخ که در سایت خود سیستم امتیاز دهی برای کاربرانی که دارای فعالیت بیشتری هستند قرار میدهند و باعث افزایش فعالیت کاربران میشوند. در نهایت هم ممکن است که انتهای هر ماه یا سال، کاربران برتر معرفی شده و هدیه کوچکی به آنها داده شود.
گیمیفیکیشن در مسابقات
مسابقات پیش بینی فوتبال که در ایران مخصوصا در زمان جام جهانی رونق میگیرد و با استفاده از سیستم برد و باخت، امتیاز دهی و در نظر گرفتن پاداش، باعث جذب هزاران مخاطب و کسب درآمد از آنان میشوند.
مطمئنا گیمیفیکیشن علاوه بر مثال های گفته شده کاربرد های دیگری هم دارد که سعی میشود در آینده به این مقاله افزوده شود. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. با آرزوی موفقیت.
